یکی از یگان های عملیاتی شناوری نیروی دریای سپاه پاسدران انقلاب اسلامی ناوچه های موشک انداز سریع تندر هستند که با استقرار در مناطق مختلف با برخورداری از یکی از دوربردترین انواع موشک های کروز ضد کشتی ساخت داخل، نقش مهمی در حفاظت از آبهای کشورمان در خلیج همیشه فارس و تنگه هرمز دارند.

شناورهای تندر به تعداد 10 فروند در اردیبهشت 1376 تحویل نیروی دریایی سپاه شده است. تندر، در رده بندی بین المللی یک قایق موشک انداز(Missle Boat) است که در ایران ناوچه نامیده می شود.

ناوچه قدر از رده تندر

این شناور با جابجایی 205 تن، طول 38.6، عرض 6.8 و آبخور 2.7 متر دارای بیشینه سرعتی در حدود 65 کیلومتر بر ساعت بوده و در صورت حرکت با سرعت 55.5 کیلومتر بر ساعت به برد 1480 کیلومتر می رسد. بنابراین در صورت لزوم تندر می تواند چندین روز در آب به گشت زنی بپردازد.

رادار سطحی برای کشف و ردگیری اهداف سطحی و شناورهای دشمن با قابلیت شناسایی ده ها هدف، رادار ناوبری برای کمک به مسیریابی و رادار کنترل آتش برای هدایت تسلیحات به همراه سامانه های هشدار راداری، جنگ الکترونیک و سامانه های مخابراتی از جمله تجهیزات این شناور رزمی است.

تندر در قسمت سینه یا جلوی خود از یک توپ دو لوله 30 میلیمتری AK-230 با نواخت تیر بالا و با هدفگیری راداری بهره مند است که در بسیاری از شناورهای شرقی مورد استفاده قرار گرفته. این توپ که هر گلوله 270 گرمی آن حاوی 30 گرم مواد منفجره است، دارای نرخ شلیک 1000 تا 2000 گلوله بر دقیقه بوده و برد آن برای درگیری با اهداف هوایی بین 2500 تا 4000 متر و با شلیک منحنی 6 تا 7 کیلومتر است. بنابراین این توپ ضمن کاربرد در برابر اهداف دریایی به صورت مؤثری قابل استفاده در برابر تهدیدات هوایی نظیر هواگردهای سرنشین دار و پهپادها است.

جرم خود توپ 156 کیلوگرم و جرم کل مجموعه آن روی شناور تا 1905 کیلوگرم عنوان شده است. میزان چرخش آن به سمت بالا تا 87 درجه با نرخ 50 درجه بر ثانیه است. در واقع از حالت افقی تنها 1.74 ثانیه طول می کشد تا توپ رو به آسمان جهت گیری کند. سرعت خروج گلوله از لوله توپ نیز 1050 متر بر ثانیه است.

توپ 30 میلمتری در جلوی شناور مشخص است

یک توپ دو لول 23 میلیمتری نیز در میانه ناو و پشت دکل قرار گرفته است. این توپ معروف و شناخته شده هم جایی را در این شناور چابک و خطرناک برای دشمنان، به خود اختصاص داده تا در محدود برد 2000 تا 2500 متری خود سلاح بسیار خوبی برای انهدام پهپادها و بالگردها بوده و فضای ناامنی برای موشک و هواپیماهای دشمن به وجود بیاورد. نواخت تیر عملی این توپ 800 گلوله بر دقیقه است و روی شناورهای تندر قابلیت چرخش کامل به طرفین تا بیش از 110 درجه در هر سمت را داشته و در چرخش به سمت بالا نیز محدودیتی ندارد. سرعت خروج گلوله های 186 گرمی این توپ 970 متر بر ثانیه است.

با توجه به نمایش نمونه های کنترل از راه دور توپ 23 میلیمتری در کشور که مجهز به سامانه های اپتیکی برای هدفگیری هستند، استفاده اینگونه از توپ ها ضمن افزایش احتمال اصابت به هدف، بازدهی عملیاتی این سلاح را نیز افزایش خواهد داد و عدم وابستگی به نفرات مستقر پشت توپ آمادگی رزمی، سرعت واکنش و دقت هدفگیری آن را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد که امیدواریم روی تندر نیز این توپها را مشاهده کنیم.

یک قبضه تیربار 12.7 میلیمتری دشکا در هر سمت تندر نصب شده و با توجه به برد 1600 متری آن در برابر اهداف هوایی برای درگیر شدن با بالگردها، پهپادها و قایق ها سلاح مؤثر و البته به صرفه ای است. گلوله های دشکا که حاوی مواد منفجره نیز هستد با سرعت 800 متر بر ثانیه شلیک می شوند.

به احتمال قوی تعدادی پرتابگر موشک دوش پرتاب مانند میثاق-1 یا 2 نیز باید در این شناور موجود باشد تا در مواقع لزوم به اجرای آتش مؤثر علیه تهدیدات هوایی دشمن در ارتفاعات پائین تا متوسط بپردازد. این موشک ها می توانند اهدافی در بررد 5000 متر و ارتفاع پروازی 30 تا 4000 متر را با سرعت قابل توجه 600 متر بر ثانیه ای خود نابود کنند.

اما سلاح اصلی ناوچه های تندر چهار پرتابگر موشک های کروز ضدکشتی از نوع نور و اخیراً قادر است.

پرتابگرهای موشک نور در انتهای شناورهای تندر

موشک های ضد کشتی نور دارای برد 120 کیلومتر بوده و دارای یک بوستر راکتی برای سرعت دهی اولیه هستند که پس از جدا شدن آن از موشک، موتور توربوجت شروع به کار کرده و 155 کیلوگرم سرجنگی نیمه زرهی را در ارتفاع بسیار پائین و نزدیک سطح آب به هدف می کوبد.
موشک قادر اما با برد 220 کیلومتر قدرت ناوچه های تندر را دو چندان کرده و فاصله خطرناک برای ناوهای دشمن را 83.3 درصد افزایش داده است.

در حقیقت در صورت بروز یک درگیری، ناوهای دشمن تا فاصله بیش از 200 کیلومتری از هر سمت تندر در خطر نابودی قرار دارند این در حالی است که خود تندر کمتر در معرض تهدید واقع می شود زیرا کمتر از ساحل خودی دور شده و کمتر به شناورهای دشمن نزدیک می شود از اینرو میزان بازدارندگی واحدهای دریایی سپاه با تجهیز تندر به قادر افزایش چشمگیری یافته است.

وسعت تحت پوشش موشک قادر در صورتی که تندر نزدیک جزیره ایرانی بوموسی باشد

همچنین به کمک این موشک دوربرد، دقیق و هوشمند با تعداد کمتری شناور وسعت خاصی تحت پوشش قرار می گیرد و یا با همین تعداد شناور موجود می توان به مناطق تحت پوشش وسعت بسیار بیشتری داد. برخی منابع خارجی احتمال می دهند همانند سیر موشک های کروز چینی سی-802 که به نمونه ای مافوق صوت منجر شد، موشک قادر که بهسازی شده موشک نور( نمونه بومی سی-802) است ممکن است دارای سرعت مافوق صوت باشد.

به گزارش مشرق هر چند که با توجه به تصاویر منتشر شده از قادر، پروفیل دماغه آن متناسب با رژیم سرعتی فراصوتی نیست و نیروی مقاوم زیادی ایجاد می کند ولی ممکن است طراحان برای فاز نهایی و نزدیک به هدف با پذیرفتن اثرات این نیروی مقاوم و برای افزایش احتمال اصابت به هدف و مورد اصابت قرار نگرفتن خود موشک رسیدن به سرعت های بالاتر از صوت را لحاظ کرده باشند.

این شناورها اخیراً پس از به پایان رساندن تعمیرات، بازسازی و مهمتر از آنها ارتقاء سامانه ها و تجهیزات مجدد وارد عملیات شده و بسیار مؤثر از قبل آماده به کار هستند. از جمله بهسازی های تندر می توان به استفاده از موشک دوربرد قادر، سامانه کنترل آتش جدید، تعویض رادار با یک رادار دوربردتر و با توانایی ردگیری اهداف بیشتر و بازسازی سامانه های دفاعی اشاره کرد.

همچنین بهسازی بدنه، جعبه دنده(گیربکس)، سامانه های ایمنی و اطفاء حریق، سامانه های کنترلی شناور، موتورها، ژنراتورها، سامانه های برق و بازسازی پمپ‌ها از جمله اقداماتی بوده که ضمن رفع ایرادات اساسی این شناورها، عمره دوباره ای به آنها داده و با بهره برداری از تجهیزات و سلاح های جدید ارزش عملیاتی این شناورها را دو چندان کرده است.

منبع: مشرق نیوز