میثاقی که نباید شکسته شود

لقب های امام زمان(عج)

«السلام علیک یا میثاق الله الذی اخذه و وکده»

وقتی با کسی که خیلی خیلی دوستش داری و دل در گرو مهرش نهاده ای، یپمانی می بندی، گویی تمام وجودت با آن پیمان و عهد گره می خورد و از آن پس، تمام سعی تو بر این است که به مفاد آن پیمان پای بند باشی و در انجام آن کوتاهی نکنی. گویا آن پیمان حد و مرز زنده بودن توست که تا زنده هستی، می خواهی به آن وفادار باشید و هرگز خیال شکستن آن پیمان را در وجودت راه نمی دهی که اگر عهدت را بشکنی، گویی زندگی خود را به بازی گرفتی. از این رو، تا پای جان، با تمام توان و قدرت، بر سر پیمانت می ایستی. حالا هر قدر هم پیمان تو بزرگ تر باشد، همت و تعهد شما نیز بیشتر خواهد بود و حق هم همین است. چه پیمانی زیباتر و بالاتر از پیمان با فرمان خداوند و عهد با ولایت امام زمان (عج) است؟

در زیارت آل یاسین در مقام سلام دادن به حضرت ولی عصر (عج) می گوییم: «سلام بر تو ای عهد و میثاق خدا که خداوند تعهد به آن را از خلایق گرفت و آن را محکم و م?کد گردانید».

بر اساس آن چه بیان شد، یکی از لقب های شریف امام زمان (عج) «میثاق الله» است، میثاق از ماده وثاق به معنای «بستن» گرفته شده است. میثاق، انسان را وا می دارد تا از احکام و دستورهای خداوند پیروی کند و جلوی آزادی و اختیار فراوان را بگیرد.

امام زمان (عج)، میثاق و عهدی است که خداوند، اطاعت و پیروی از آن را از خلایق گرفت و آن را محکم گرداند. البته این یکی از میثاق های ارزنده الهی است که با توجه به کارکردهای مختلف آن در نظام هستی، می توان گفت مهم ترین میثاق الهی، تولی و پذیرش ولایت و امامت حضرت مهدی (عج) است.

رحمت و فیض الهی از دریچه وجود آن امام، در هستی جاری می شود و اساساً اگر زمین مستقر و پابرجاست، به یمن قدم های اوست و اگر آسمان برپاست، به تبرک نفس های اوست. از این رو، پیشرفت و رشد و ترقی انسان، از طریق اطاعت از دستور الهی و تعهد به میثاق خدا به دست می آید و این پیروی، باید آزادانه و آگاهانه انجام گیرد، وگرنه اعتبار و ارزشی ندارد.

ممکن است پرسیده شود، اگر کسی از دستور خداوند سرپیچی کند و به عهد و پیمان با خدا وفادار نباشد و حریم و حرمت میثاق الهی امام زمان (عج) را بشکند، خداوند با او چه می کند؟

دل سپردن به میثاق الهی، برترین شکل اطاعت و بندگی خداست و سرپیچی و یپروی نکردن از میثاق خداوند و عهد شکنی، بدترین شکل دشمنی با خدا، هر کس پیمان شکنی کند و از عهد با خداوند دست بردارد، از بدکاران و زیان کاران خواهد بود و قطعاً مجازات خواهد شد و انسان ها به جهت پیمان و عهدی که با خداوند بسته اند، ملزم به اطاعت و پیروی از تعهدشان هستند و برای پیشرفت و رشد و تعالی خویش، از آزادی های مطلق خود دست بر می دارند و دل در گروه میثاق الهی می بندند و خداوند نیز آن ها را مشمول رحمت، لطف و نعمت می سازد و به سعادت می رساند.

پرسش دیگر این است که خداوند چگونه کسانی را که عهد و پیمان شان را می شکنند، مجازات می کند؟ پاسخ این پرسش را با مثالی ذکر می کنیم. فرض کنید، شما خانه ای را برای سکونت، به فردی نیازمند واگذار کنید، اما آن فرد بدون هیچ دلیل منطقی و معقولی، درصدد تخریب خانه بر آید. در این صورت عکس العمل شما چه خواهد بود؟ مسلماً نخستین کار شما، بیرون کردن وی از خانه است. خداوند نیز کسی را که پیمان الهی را شکسته و از ابزارهای خدادادی، اعم از اراده، فکر، فطرت، پاک، سعی و توان مندی، درست استفاده نکرده و درصدد تخریب شخصیت خود است و نعمت های الهی را هدر داده، مجازات می کند. مجازات او به این شکل است که نعمت هایی را که به او داده، از او می گیرد یا کاری می کند توفیق نیابد آن ها را درست و در جهت مناسب مصرف کند و طبعاًً شخص پیمان شکن که پیوند خود را با خدا قطع و از میثاق خداوند سرپیچی کرده، در رسیدن به اهداف متعالی ناکام می ماند و در جهت پیروی از هوای نفس و اطاعت شیطان گام بر می دارد، در حالی که خود متوجه نیست.

پس از هم اکنون، عهدی دوباره با میثاق الهی و ذخیره خداوند ببندیم و از فرمانش اطاعت کنیم و سیره و رفتارش را الگو قرار دهیم و برای تعجیل در فرجش دعا کنیم و برای تجدید بیعت با حضرت مهدی (عج)، دعای عهد را بخوانیم که میثاق نامه ای زیبا و متین است.

بخش مهدویت تبیان

منبع: نشریه انتظار نوجوان-ش56.

بهترین سبک زندگی یک منتظر

سبک زندگی انسان منتظر چگونه است؟

هر انسانی در زندگی خود هدفی را انتخاب می کند و سعی می کند تا تمام تلاش ها و فعالیت ها و رنج کشیدن های او در مسیر رسیدن به آن هدف قرار گیرد. این باعث می شود که زندگی انسان معنادار شود و ارزش پیدا کند. با این وجود، آدم ها بر اساس هدفی که برای زندگی خود انتخاب کرده اند، ارزش پیدا می کنند و از دیگران جدا می شوند. به عبارت دیگر برای قضاوت درباره انسان ها می توان به داوری درباره هدف هایی که آنها برای زندگی خود انتخاب کرده اند، پرداخت.

موارد متفاوت و متنوعی می توانند به عنوان هدف زندگی انسان انتخاب شوند و به برنامه ها وطرح بندی های او برای زندگی جهت دهند. کسب ثروت، رسیدن به لذت، تجربه شرایط و موقعیت های خاص و غیر معمول، موفقیت شغلی و تحصیلی و کسب شهرت، نمونه هایی از این اهداف به شمار می روند. با این وجود، آنچه باعث می شود هدف های انسان ها برای زندگی متفاوت باشد و افراد، هدفهای مختلفی را برای زندگی خود برگزینند و راه های گوناگونی را برای رسیدن به این اهداف در پیش گیرند، سطح شناخت و نوع بینش آنها به زندگی است. همچنان که نمی توان از یک آدم معمولی اما با سطح درآمد پایین انتظار داشت که از خیر ثروت بگذرد، تلاش برای قانع کردن یک عالم که به کار اقتصادی روی آورد و از فعالیت علمی خود فاصله بگیرد بی ثمر خواهد ماند.

در چشم انداز مهدویت، بهترین هدفی که آدمی می تواند برای زندگی خود در نظر بگیرد و در راستای تحقق آن تلاش کند، همان هدفی است که خداوند انسان ها را برای تحقق آن خلق کرده است.در واقع، بهترین هدف برای زندگی عبودیت خداوند است و کسانی که این هدف را برای زندگی خود برگزیده اند،انسان های موفق و ارزشمندی محسوب می شوند.برای رسیدن به این هدف و تحقق آن در زندگی، خداوند راهی را به انسان ها معرفی کرده و ازآنها خواسته تا از این راه به سوی خدا و عبودیت او حرکت کنند.این راه،حجت های الهی و امامان معصوم(علیهم السلام) هستند که اراده خداوند را تحقق می بخشند و برای قرب به خداوند تنها راه محسوب می شوند. چنانچه توجه به مضمون حدیث مشهوری از پیامبر خدا(ص)که می فرمایند: «من شهر علم هستم و علی(علیه السلام)در آن شهر است.پس کسی که می خواهد به این شهر راه یابد، باید از در آن وارد شود».گویای این حقیقت است.همچنین در زیارت امام موعود(عج)می خوانیم:«سلام بر تو ای راه خداوند که هر کس از راهی جز آن برود، هلاک می گردد».

در واقع پس از آنکه ما در مسیر ولایت خداوند قرار گرفتیم و از طاغوت ها و بیراهه ها جدا شدیم، می باید کسی که در هر زمان عهده دار مقام ولایت الهی است -امامان معصوم(علیهم السلام)در هر عصر و زمان - را بشناسیم و با او همراه شویم. با این وجود، کار در این مرحله پایان نمی گیرد و برای تحقق عبودیت خداوند در زندگی باید برای یاری ولی خدا قیام کرد. به عبارت دیگر آنچه سبب می شود ما در مسیر ولایت خداوند قرار گیریم و به سوی هدف خلقت گام برداریم، شناخت، همراهی و یاوری امام معصوم(عج) است. از آنجا که امام و حجت خداوند، نماد اراده الهی به شمار می رود، یاری امام در واقع یاری خداوند بوده و یاری خداوند، به معنای پذیرش دعوت او و حرکت به سمت عبودیت خدا و تحقق هدف خلقت است.

یاری امام موعود و خدمت به این حقیقت بزرگ در زمانه ای که ما در آن زندگی می کنیم، وظیفه ای است که هر یک از شیعیان می بایست در زندگی فردی و اجتماعی خود به آن عمل کند. یاری امام، از خود ما آغاز می شود و اولین گام در این مسیر، خودسازی و اصلاح فردی است. در واقع هر فرد با تلاشی که درجهت اصلاح باورها، رفتارها و اعمال خود انجام می دهد و با کوششی که در مسیر عمل به وظایف دینی و دوری از گناهان صورت می دهد، بزرگ ترین خدمت ممکن به امامان موعود را محقق می سازد. به عبارت دیگر هر کدام از منتظران امام موعود با تربیت و اصلاح وضعیت زندگی خود، گام بزرگی در آمادگی عمومی برای پذیرش ظهور موعود بر می دارد و با این عمل خود، بر این نکته اساسی تأکید می کند که «منتظران مصلح خود باید صالح باشند!»

مطالعه تاریخ نشان می دهد مشکلاتی که برسر تحقق اهداف پیامبران(صلی الله علیه و آله) و امامان(علیهم السلام) به وجود می آید، بیش از آنکه به کمبود امکانات و سختی شرایط مربوط شود، به غفلت یاران ایشان و عدم آمادگی و تربیت درونی آنها باز می گردد. درحقیقت، کسانی که از یاری امام معصوم باز می مانند و در جهاد عظیمی که حجت های الهی رهبری آن را بر عهده دارند حاضر نمی شوند، پیش از آن در میدان اصلاح فردی بازنده بوده و نتوانسته اند عقل و دین خود را بر سرزمین وجود خویش حاکم کنند. ایجاد وضعیت آرمانی و مطلوب پس از ظهور موعود بر عهده انسان های پاک و صالح است و کسانی که نتوانند در مسیر اصلاح خود گام بردارند، سهمی از این آرمان نخواهند داشت. علاوه براین، باید توجه داشت که هدف اصلی امام موعود، اصلاح انسان ها و ایجاد جامعه ای سالم و صالح است و اگر ما به اصلاح خود نپردازیم، در واقع در برابر این هدف قرار گرفته ایم و در این صورت نمی توانیم خود را از یاوران و پیروان آن امام بدانیم.

امام علی(علیه السلام) به مردمان عصر خود می فرمود: «بدانید که هر کسی امامی دارد که به او اقتدا می کند و از نور علم او بهره می برد... بدانید که شما نمی توانید همچون من باشید اما با ورع و کوشش بسیار و عفت و اصلاح و از بین بردن نقص ها مرا یاری کنید». این توصیه نشان می دهد که نخستین گام در راه یاری امام موعود، به اموری مربوط می شود که در حوزه زندگی فردی ما قرار دارد. در واقع هر یک از ما می توانیم با پرهیزکاری، تلاش بسیار و عفت ورزی و همچنین کوشش در جهت اصلاح نواقص و پر کردن شکاف های زندگی خود، به امام(عج) خدمت کرده و او را در مسیر تحقق آرمان بزرگ خود یاری کنیم.

گام بعدی در جهت خدمت به موعود و یاری امام(عج)، تلاش در جهت آشنایی دیگران با این حقیقت بزرگ است. در واقع همان گونه که جریان اصلاح و تربیت فردی ما از شناخت و آگاهی نسبت به مهدویت آغاز می شود، برای کمک به دیگران هم می بایست در ابتدا زمینه آشنایی آنها با مهدویت را فراهم آورد. بنابراین علاوه بر پژوهش ها و مطالعات تخصصی که لازمه شناخت، شرح و تبیین آموزه های مهدوی است و در مراکز و م?سسات علمی و پژوهشی صورت می گیرد، تغییر نگرش عمومی افراد جامعه نسبت به مهدویت مهم ترین و اساسی ترین کاری است که می توان به آن پرداخت.

در واقع آنچه باعث می شود اندیشه و فرهنگ مهدوی شناخته شود و به جریان افتد و در نهایت در عمل و جهت گیری انسان ها و جامعه به شکل صحیح وخالص بروز یابد، همین مسأله است.به عبارت دیگر می بایست تلاش شود تا نگرش و باورهای مردم درباره امام موعود و حقیقت مهدویت با معیارهای دینی سنجیده شود و نگرش های غلط در این زمینه اصلاح شود. برای عملی ساختن این هدف، راهی جز آموزش عمومی به نظر نمی رسد؛ آموزشی که هم به ایجاد بینش و نگرش نظر داشته باشد و هم در روند کلی آن، اصلاح برداشت های نادرست و تغییر رفتارهای بیگانه با فرهنگ مهدوی دیده شده باشد. چنین رویکردی علاوه بر آنکه فرایند شناخت مهدویت را به جریان می اندازد، نتایجی را در بر دارد که حداقل آنها همان شناخت، انتشار و سازندگی عمومی فرهنگ مهدوی است.

آموزش عمومی مهدویت به این معناست که ما بدانیم و باور کنیم آنچه راه رسیدن به حقیقت مهدوی و استقبال از ظهور امام مهدی(عج) را هموار می کند، زمینه سازی عمومی در میان عموم جامعه است. این زمینه سازی که وظیفه ماست، به ایجاد بینش یا تغییر نگرش نسبت به مهدویت در میان مردم نیاز دارد و این عامل جز با آموزش میسر نمی شود. چنانچه امامان معصوم(علیهم السلام) فرموده اند: «خداوند رحمت کند کسی را که با آموختن علوم ما به مردم، امر حاکمیت ما را احیا می کند و اگر مردم خوبی های کلام ما را بدانند ازما تبعیت خواهند کرد.»

نکته:

یاری امام موعود

کسانی که عبودیت خداوند را به عنوان هدف زندگی خود انتخاب کرده اند و می خواهند در راهی که به این هدف می رسد، گام بردارند، علاوه بر شناخت امام موعود، می بایست به یاری امام(عج) و خدمت به ایشان بپردازند. خدمت به امام موعود و یاری ایشان در انجام مأموریت بزرگ تاریخی که بر عهده دارند، از ارزش فوق العاده ای برخوردار است.در واقع اگرچه مردمان هر عصر وظیفه دارند تا به یاری امام زمان خود بپردازند و به ایشان خدمت کنند، با این وجود یاری امام موعود و منتظر، از چنان جایگاه رفیعی برخوردار بوده که امام صادق(علیه السلام)که خود حجت خداوند است-درباره آن می فرمایند: «اگر محضر او را درک می کردم، تمام عمر به او خدمت می کردم!».

بخش مهدویت تبیان

منبع: نشریه آیه، ویژه نامه دین و فرهنگ.

نویسنده: امیر منتظر قائم